Jak odczarować naukę matematyki?

Nikogo pewnie nie dziwią słabe oceny z matematyki. Popularność korepetycji z tego przedmiotu sięga zenitu. Zapraszam Was zatem na cykl wpisów dotyczących tego jak odczarować naukę tego przedmiotu. Najpierw jednak musimy się zmierzyć z pewnym zdaniem. Przeczytaj je uważnie i zastanów się czy się z nim zgadzasz:

Do nauki matematyki potrzebne są specjalne zdolności zarezerwowane dla bardzo nielicznej grupy osób.

Zastanów się proszę co byś odpowiedział. Czy zgadzasz się z tym stwierdzeniem? Jeśli odpowiedziałeś TAK, to znaczy, że ktoś wpoił Ci jeden z najbardziej niebezpiecznych mitów panujących w społeczeństwie. Dlaczego jest tak niebezpieczny?

• zwalnia nauczycieli z poczucia obowiązku, nie muszą bardziej przykładać się do swojej pracy. Wystarczy, że w danej klasie zaledwie kilka osób rozumie nauczyciela, a już ma on poczucie dobrze wykonanej roboty. Tłumaczą oni sobie, że widocznie reszta dzieci nie ma tych cudownych zdolności matematycznych i cokolwiek by oni nie zrobili, ich wysiłek jest nadaremny. Co więcej, tacy nauczyciele nie oczekują lepszych ocen od pozostałych uczniów. Uważają wszelkie wymagania za bezskuteczną walkę
• zwalnia dzieci z przykładaniem się do zajęć z matematyki. Dzieci ulegają iluzji, że one nie dostały tych talentów w związku z czym ich kłopoty z matematyką to wynik genetycznej loterii. Padły ofiarą fatum niczym w greckiej tragedii i muszą zdać się na swój tragiczny los bycia matematycznym beztalenciem.
• zwalnia rodziców z szukania SKUTECZNEJ formy pomocy ich dzieciom. Rodzic łatwo godzi się z faktem: mój syn/ moja córka nie ma zdolności matematycznych.

Profesor Edyta Gruszczyk – Kolczyńska od lat zajmuje się badaniem edukacji matematycznej w Polsce. Jej badania przeprowadzone na grupie przedszkolaków jasno pokazują, że 8 na 10 dzieci (80%) wykazuje zdolności matematyczne. Co więcej, z jej badań wynika, że jak jest napisane: „wielu starszych przedszkolaków i małych uczniów wskazuje na zadziwiającą łatwość nabywania przez nich wiadomości i umiejętności matematycznych. Problem tkwi w tym, że dorośli- rodzice i nauczyciele – rzadko to dostrzegają i nie wspomagają dzieci w rozwijaniu zarysowujących się już uzdolnień”. W najbliższym czasie przyjrzymy się powodom, które powodują, że tylko nieliczni dostają pozytywne wyniki z matematyki.

ZACZYNAMY!

Czy znane jest Ci zdanie: Pozytywne myślenie to połowa sukcesu? 

Brzmi banalnie, co? A jednak! Ostatnio pisałam o doborze korepetytora (dla tych, którzy ominęli wpis można go znaleźć tutaj: https://matematycznybzik.pl/jak-znalezc-dobrego-korepetytora-z-matematyki/) . Dr Aneta Czerska w swoich badaniach pisze, że nauczyciele przedszkolni oraz wczesnoszkolni często przenoszą na dzieci lęk przed matematyką. Sami, mając niezbyt dobre doświadczenie, już od najmłodszych lat stygmatyzują (mniej lub bardziej świadomie) tę dziedzinę wiedzy. Z tej perspektywy widać, jak wielką wagę odgrywa osoba nas ucząca. Tutaj ogromną rolę odgrywa także atmosfera w domu związana z tym przedmiotem. Niestety kłamstwo powtórzone tysiąc razy staje się w naszych oczach prawdą. Dzieci pesymistycznie nastawione do nauki matematyki będą łatwiej ulegały lękom przed matematyką. Niestety podwyższony kortyzol (hormon stresu) bardzo negatywnie wpływa na naszą zdolność zapamiętywania i uczenia się. Lęk nas paraliżuje i blokuje nasz umysł w efektywnym przyswajaniu informacji. . Jak to mówimy: „strach ma wielkie oczy”, a wpojony lęk przed matematyką sprawia, że zadania jak i problemy matematyczne po prostu stają się w naszych oczach trudniejsze niż są w rzeczywistości.

Wspomniana pani profesor Kolczyńska w jednej z książek pisze: „(…) należy tak kierować jego (tj. dziecka) edukacją, aby działalność matematyczna była dla niego przyjemna, radosna i dawała mu satysfakcję”. Myślę, że dla nikogo nie będzie zaskoczeniem, że badania prowadzone nad pracą mózgu jasno pokazują, że znacznie łatwiej wchodzą nam do głowy informacje do których mamy pozytywne nastawienie. W książce dr Barbary Oakley możemy spotkać następującą myśl: „Obawa przed wykonaniem zadania zabiera więcej czasu i energii niż samo wykonanie zadania (…). Prokrastynacja to najważniejszy i podstawowy zły nawyk. Ale im lepszy się w tym staniesz, tym bardziej będziesz to lubił i tym większą przyjemność będziesz znajdował się w zajmowaniu się tym”. Znam uczniów, którzy trafiając do mnie mają w sobie tak wielki lęk przed matematyką, że ciągle odkładają ją na później. Ta metoda niestety jest opłakana w skutkach. Liczba materiału się nawarstwia i zgubiony młody człowiek w gąszczu matematyki z coraz większą niechęcią podchodzi do kolejnej pracy domowej. Dalej czytając książkę dr Barbary możemy przeczytać, że uczenie się w warunkach stresowych blokuje nasz umysł w efektywnym przyswajaniu informacji. Dlatego niezwykłe ważne jest wzięcie do serca słów pani Edyty Kolczyńskiej: „Zadaniem nauczyciela jest rozbudzić w tym młodym człowieku pasję i ciekawość nauczanym przedmiotem, tak aby jego nastawienie stało się zupełnie inne.”

Myślę, że możesz sobie zadać następujące pytania: co mogę zrobić, aby nie mieć lęku przed matematyką? Co mogę zrobić jeśli ten lęk już mam i działa u mnie jak automat? Jak wychowywać dziecko, aby uchronić przed matematycznym pesymizmem. Pozwól, że na każde z tych pytań odpowiem osobno:

• Jeśli jesteś rodzicem i pragniesz uchronić swoje dziecko, to nastaw go do matematyki pozytywnie. Ogromną rolę odgrywa Twoja postawa. Już od najmłodszych lat w drobnych czynnościach pokaż mu matematykę. A czy wiesz, że nawet zapinanie guzików, to matematyka [Piękna funkcja zwana bijekcją: jeden guzik – jedna dziurka 🙂 ]? Ten blog to między innymi takie miejsce by pokazywać, że matematyka jest wszędzie, i właśnie tą wiedzę z powodzeniem możesz potem zastosować w swoim własnym domu. Ponadto unikaj stygmatyzujących zdań: „O teraz to się zacznie”, „O ułamki to były bardzo trudne. Do dzisiaj ich nie rozumiem”, „Matematyka to najgorszy i najtrudniejszy przedmiot w szkole”. Jeśli zapragniesz znaleźć korepetytora, to poszukaj kogoś, kto będzie przekazywał pozytywne nastawienie, może pokaże matematykę od przyjemniejszej strony podrzucając odpowiednią książkę zachęcającą do rozwoju. Rozejrzyj się wokół poszukując człowieka z pasją. Masz nie tylko gwarancję, że ciągle będzie chciał się sam rozwijać, ale także opowiadając będzie zarażał nią wszystkich dookoła.
• Jeśli jesteś uczniem, który ma automatyczny lęk przed matematyką, to najpierw poświęć kilkanaście minut na zastanowienie się i wypisanie na kartce powodów Twoich lęków. Być może był to raczej lęk przed nauczycielem z matematyki? A może ktoś naopowiadał Ci, że matematyka jest trudna? A może to wszystko się zdwoiło? Może czujesz, że od lat sobie już nie radzisz z tym przedmiotem. Jeśli tak jest, to zastanów się, który moment uznajesz za kluczowy. Od kiedy Ci nie idzie? Jeśli masz ochotę, to napisz do mnie maila. Myślę, że razem będzie łatwiej stawić czoła problemom! 🙂 Indywidualnie dobierzemy strategie. Pamiętam raz ucznia który będąc przed maturą powiedział, że ma takie głupie pytania, które w podstawówce zadał pani na matematyce a ona go zbyła odpowiadając: „Wojtek! NIe filozofuj”. Pytanie dręczyło go latami na tyle, że proces poznawczy został zahamowany. Poczuł, że właśnie w tym momencie się zgubił. Pewnego dnia odważył się mnie zapytać: „Dlaczego dwa jabłka podzielone na dwa da jedno jabłko, a nie jeden?”. Być może i Ty masz moment, w którym brakło CI odwagi by zapytać, bo wszyscy wokół mówili, że to trywialne i oczywiste. Być może to jest właśnie ten moment, w którym poczułeś: ZUPEŁNIE nie rozumiem tej matematyki i ją olałeś. Pierwszym krokiem, który możesz wykonać, to wyjść ze swojej jaskini z myślą: „Chciałbym, żeby ktoś mi pomógł, chcę sobie pomóc. Wierzę w to, że mogę odczarować ten nieludzki przedmiot.” Pamiętaj, że póki walczysz jesteś zwycięzcą! Dlatego pisząc ten wpis zachęcam CIę do walki. Do stawienia czoła matematyce! Do wyjścia ze swojego świata otoczonego ogromnym murem przed matematyką. Czy dasz sobie pomóc?

Obraz autorstwa freepik